Biocarburantes

De acordo coa definición recollida no artigo 2 da ORDE ITC/2877/2008, de 9 de outubro, pola que se establece un mecanismo de fomento do uso de biocarburantes e outros combustibles renovables con fins de transporte, os biocarburantes son combustibles líquidos ou gasosos para transporte producidos a partir da biomasa.

Enténdese por biomasa, segundo se indica na citada Orde, a fracción biodegradable dos produtos, refugallos e residuos procedentes da agricultura (incluídas as sustancias de orixe vexetal e de orixe animal), da silvicultura e das industrias conexas, así como a fracción biodegradable dos residuos industriais e municipais.

Principais biocarburantes

Os principais biocarburantes tanto a escala global como nacional, atendendo ao seu desenvolvemento comercial, son actualmente os seguintes:

Bioetanol, definido como alcol etílico producido a partir de produtos agrícolas ou de orixe vexetal, xa se utilice como tal ou modificado ou transformado quimicamente.

Biodiesel, quere dicir, éster metílico ou etílico producido a partir de graxas de orixe vexetal ou animal.

Hidrobiodiesel (tamén denominado HVO polas súas siglas en inglés, de Hydrotreated Vegetable Oil), un hidrocarburo resultante do tratamento de aceites vexetais ou graxas animais con hidróxeno, ben en unidades dedicadas a iso, ben mediante tecnoloxías de co-procesado en refinarías.

Nos próximos anos, outros biocarburantes ausentes neste momento do mercado nacional de combustibles para o transporte, como o biogás (combustible gasoso producido por dixestión anaerobia de biomasa) ou os biocarburantes sintéticos (hidrocarburos sintéticos producidos a partir da biomasa mediante tecnoloxías de conversión térmica e catalítica), previsiblemente adquirirán certa presenza nese mercado.

Os biocarburantes presentes a día de hoxe no mercado utilízanse principalmente no transporte por estrada. Con todo, cabe destacar o seu crecente uso no sector da aviación; nese caso, emprégase a denominación de bioqueroseno.

Contido enerxético dos biocarburantes

O Anexo da mencionada Orde ITC/2877/2008, na súa redacción dada pola Resolución de 27 de decembro de 2013, da Secretaría de Estado de Enerxía, establece os valores aplicables para o contido enerxético e a densidade dos biocarburantes, a gasolina e o gasóleo de automoción (diésel). 

Combustible

Contido enerxético por volume (tep/m3)

Densidade (kg/l)

Bioetanol

0,5016

0,7778

Bio-ETBE

0,6449 (do cal 37% a partir de fontes renovables).

0,7500

Biometanol

0,3822

0,8000

Bio-MTBE

0,6210 (do cal 22% a partir de fontes renovables).

0,7429

Bio-DME

0,4538

0,6786

Bio-TAEE

0,6927 (do cal 29% a partir de fontes renovables).

0,7632

Biobutanol

0,6449

0,8182

Biodiesel

0,7882

0,8919

Gasóleo de Fischer-Tropsch

0,8121

0,7727

Aceite vexetal tratado con hidróxeno

0,8121

0,7727

Aceite vexetal puro

0,8121

0,9189

Gasolina

0,7643

0,7442

Diésel

0,8598

0,8372

Ademais dos valores incluídos na lista anterior, determínase que o contido enerxético por peso do biogás é de 50 MJ/kg.

Nota: Considérase que unha tonelada equivalente de petróleo (tep) son 41,868 xigajoules.

 

Redución de emisións de gases de efecto invernadoiro

O uso de biocarburantes en lugar dos carburantes de orixe fósil supón unha redución en todo o ciclo de vida das emisións de gases de efecto invernadoiro. A redución obtida depende de cada proceso de produción e pode calcularse utilizando a metodoloxía establecida na Directiva 28/2009, de Enerxías Renovables, e mediante ferramentas de cálculo harmonizadas como a Calculadora de Gases de Efecto Invernadoiro do IDAE, Calcugei. Independentemente dos valores reais que se poidan calcular para cada caso, a Directiva 28/2009 recoñece uns niveis de redución de emisións de gases de efecto invernadoiro aplicables con carácter xenérico a unha serie de procesos comúns de produción de biocarburantes.

TÁBOA A: Valores típicos(1) e valores por defecto(2) para os biocarburantes producidos sen emisións netas de carbono debidas a cambios no uso do solo.

Proceso de produción do biocarburante

Redución de emisións de gases de efecto invernadoiro, valores típicos

Redución de emisións de gases de efecto invernadoiro, valores por defecto

Etanol de remolacha azucreira

61%

52%

Etanol de trigo (combustible de proceso non especificado)

32%

16%

Etanol de trigo (lignito como combustible de proceso en instalacións de coxeración)

32%

16%

Etanol de trigo (gas natural como combustible de proceso en caldeira convencional)

45%

34%

Etanol de trigo (gas natural como combustible de proceso en instalacións de coxeración)

53%

47%

Etanol de trigo (palla como combustible de proceso en instalacións de coxeración)

69%

69%

Etanol de millo, produción comunitaria (gas natural como combustible de proceso en instalacións de coxeración)

56%

49%

Etanol de cana de azucre

71%

71%

Parte do etil-terc-butil-éter procedente de fontes renovables (ETBE)

Iguais aos do proceso utilizado de produción do etanol

Iguais aos do proceso utilizado de produción do etanol

Parte do terc-amil-etil-éter procedente de fontes renovables (TAEE)

Iguais aos do proceso utilizado de produción do etanol

 Iguais aos do proceso utilizado de produción do etanol

Biodiesel de colza

45%

38%

Biodiesel de xirasol

58%

51%

Biodiesel de soia

40%

31%

Biodiesel de aceite de palma (proceso non especificado)

36%

19%

Biodiesel de aceite de palma (proceso con captura de metano no muíño de aceite)

62%

56%

Biodiesel de aceites usados de orixe vexetal ou animal (*)

88%

83%

Aceite vexetal de colza tratado con hidróxeno

51%

47%

Aceite vexetal de xirasol tratado con hidróxeno

65%

62%

Aceite vexetal de palma tratado con hidróxeno (proceso non especificado)

40%

26%

Aceite vexetal de palma tratado con hidróxeno (proceso con captura de metano no muíño de aceite)

68%

65%

Aceite vexetal puro de colza

58%

57%

Biogás producido a partir de residuos orgánicos urbanos como gas natural comprimido

80%

73%

Biogás producido a partir de esterco húmido como gas natural comprimido

84%

81%

Biogás producido a partir de esterco seco como gas natural comprimido

86%

82%

 (*) Excluído o aceite de orixe animal producido polos subprodutos animais clasificados como material da categoría 3 de conformidade co Regulamento (CE) non 1774/2002 do Parlamento Europeo e do Consello, de 3 de outubro de 2002, polo que se establecen as normas sanitarias aplicables aos subprodutos animais non destinados ao consumo humano.

TÁBOA B: Valores típicos e valores por defecto estimados para os futuros biocarburantes que non se atopaban ou só se atopaban en cantidades insignificantes no mercado en xaneiro de 2008, producidos sen emisións netas de carbono debidas a cambios no uso do solo. 

Proceso de produción do biocarburante

Redución de emisións de gases de efecto invernadoiro, valores típicos

Redución de emisións de gases de efecto invernadoiro, valores por defecto

Etanol de palla de trigo

87%

85%

Etanol de residuos de madeira

80%

74%

Etanol de madeira cultivada

76%

70%

Gasóleo Fischer-Tropsch procedente de residuos de madeira

95%

95%

Gasóleo Fischer-Tropsch procedente de madeira cultivada

93%

93%

Dimetil-éter de residuos de madeira (DME)

95%

95%

DME de madeira cultivada

92%

92%

Metanol de residuos de madeira

94%

94%

Metanol de madeira cultivada

91%

91%

Parte do metil-terc-butil-éter procedente de fontes renovables (MTBE)

Iguais aos do proceso de produción de metanol utilizado

Iguais aos do proceso de produción de metanol utilizado

 Notas:

(1) O valor típico é a estimación da redución das emisións representativas de gases de efecto invernadoiro nun proceso particular de produción de biocarburante.  Este valor pode ser utilizado polos Estados Membros á hora de calcular a redución neta das emisións de gases de efecto invernadoiro resultante do uso de biocarburantes, que se debe incluír no informe para a CE sobre os progresos rexistrados no fomento e a utilización da enerxía procedente de fontes renovables.

(2) O valor por defecto é o derivado dun valor típico mediante a aplicación de factores predeterminados co fin de establecer limiares conservadores en comparación cos procesos de produción normais. É o que os operadores económicos, nas circunstancias especificadas na Directiva 28/2009, poden utilizar en lugar dun valor real.

(3) No que respecta á redución de emisións de gases de efecto invernadoiro dos biocarburantes, o valor do combustible fósil de referencia será o último valor dispoñible para as emisións medias reais procedentes da parte fósil da gasolina e do diésel consumidos na Comunidade, notificadas no marco da Directiva 98/70/CE. Se estes datos non estivesen dispoñibles, o valor utilizado será de 83,8 gCO2eq/MJ.

Máis información: Departamento de Biomasa e Residuos do IDAE.

 

 

 

no-alt
no-alt